Người dân nông thôn hưởng lợi khi được sử dụng nước hợp vệ sinh

Nhờ sự vào cuộc mạnh mẽ của các cấp chính quyền và nhân dân nên tỷ lệ hộ dân nông thôn được tiếp cận nguồn nước hợp vệ sinh ở Quảng Ngãi liên tục tăng theo các năm. Nếu năm 1989, toàn tỉnh chỉ có 38% số hộ dân được sử dụng nước hợp vệ sinh thì đến nay con số này tăng lên là 91%.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát PTNT tỉnh Quảng Ngãi, hiện nay khu vực nông thôn trên địa bàn có hai loại hình công trình cấp nước sinh hoạt hợp vệ sinh là công trình cấp nước tập trung bằng bơm dẫn ở vùng đồng bằng và công trình cấp nước tập trung tự chảy ở các xã miền núi. Đến nay, trên địa bàn có 464 công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn, trong đó có 34 công trình hoạt động bền vững với gần 81 nghìn người sử dụng, 214 công trình hoạt động bình thường cấp nước cho hơn 42 nghìn người dân…Ngoài ra, còn có 221.040 công trình cấp nước nhỏ lẻ.

Có thể nói, để bảo đảm cho các công trình cấp nước tập trung vùng nông thôn mang lại hiệu quả cao thì công tác quản lý vận hành sau đầu tư cần được thực hiện tốt. Tại xã Nghĩa Sơn huyện Tư Nghĩa hiện có 9 công trình nước sinh hoạt đầu tư xây dựng và đưa vào sử dụng từ nhiều năm qua. Mỗi công trình nước sạch trên địa bàn xã đều có từ 1 đến 2 người trực tiếp quản lý, vận hành. Chính vì có người chịu trách nhiệm quản lý, nên các công trình nước sạch đều hoạt động hiệu quả, phục vụ nhu cầu dùng nước sinh hoạt cho khoảng 95%  người dân trên địa bàn. Chị Trương Thị Thanh Xuân, ở thôn 2, cho biết: Mỗi khi công trình nước sạch gặp sự cố, nhân dân báo cho cán bộ quản lý, họ sẽ nhanh chóng tìm chỗ hư hỏng, để sửa chữa. Hầu như quanh năm công trình nước sạch này cung cấp đủ nước sinh hoạt cho bà con. Còn theo Chủ tịch UBND xã Nghĩa Sơn Phạm Văn Sơn để công trình cấp nước phát huy hiệu quả xã đã thành lập tổ, đội quản lý công trình nước sạch. Mỗi tháng các hộ dân đóng 10.000 đồng để trả công cho người quản lý, khai thác, duy tu, bảo dưỡng và sửa chữa định kỳ. Loại hình dịch vụ này đang mang lại hiệu quả và bền vững.

Điều đáng nói là trong các mô hình quản lý, khai thác thì Trung tâm Nước sạch và VSMT Nông thôn (quản lý 19 công trình) là đơn vị quản lý hiệu quả nhất. Mô hình này có cán bộ vận hành có trình độ chuyên môn, khả năng đáp ứng cung cấp dịch vụ cũng như quản lý sau đầu tư. Đối với 428 công trình do xã chủ trì quản lý sau khi được giao, UBND xã tổ chức họp lấy ý kiến nhân dân, thành lập ban quản lý, sử dụng, khai thác công trình hoặc giao cho cộng đồng quản lý, sử dụng khai thác, Trung tâm Nước sạch và VSMT Nông thôn hỗ trợ kỹ thuật, tập huấn và hướng dẫn quản lý vận hành. Tuy nhiên, ở nhiều nơi các xã quản lý, khai thác hoạt động chưa tốt, do hầu hết cán bộ được giao kiêm nhiệm, trình độ chuyên môn hạn chế, không thu được tiền nước hoặc không thu không đủ chi dẫn đến thiếu kinh phí duy tu, bảo dưỡng, nâng cấp ảnh hưởng đến chất lượng công trình.

Tỉnh Quảng Ngãi phấn đấu năm 2019 sẽ có 93% dân số vùng nông thôn được tiếp cận nguồn nước hợp vệ sinh. Đồng thời tiếp tục triển khai các giải pháp để các công trình cấp nước ngày càng đưa vào hoạt động hiệu quả và bền vững hơn. Theo đó, tỉnh sẽ hoàn thiện các cơ chế, chính sách về chương trình nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn; hằng năm ưu tiên bố trí vốn ngân sách Trung ương và địa phương cho chương trình; chỉ đạo UBND các huyện, thành phố có kế hoạch cân đối khắc phục, sửa chữa những công trình cấp nước bị xuống cấp, bảo đảm cung cấp nước cho nhân dân; kêu gọi các nhà đầu tư vào đầu tư xây dựng, sửa chữa nâng cấp các công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn tập trung trên địa bàn bằng hình thức xã hội hóa; hoàn thiện việc thành lập tổ chức quản lý, khai thác, duy tu, bảo dưỡng công trình. Đồng thời xây dựng và trình duyệt phương án giá và tiêu thụ nước sạch; triển khai thực hiện thu tiền sử dụng nước và thực hiện chế độ trả công cho người làm công tác quản lý, vận hành, duy tu, bảo dưỡng công trình nước sinh hoạt tập trung…