Nước sạch, vì một nông thôn xanh bền vững

Với mục tiêu nâng cao tỷ lệ sử dụng nước hợp vệ sinh bền vững, đảm bảo công bằng trong tiếp cận dịch vụ, nhất là với người nghèo và đồng bào vùng sâu, vùng xa, những năm qua, tỉnh Sơn La tập trung triển khai các giải pháp cấp nước an toàn, xây dựng nông thôn xanh và phát triển bền vững.

Tại xã Chiềng Lương, huyện Mai Sơn, 17 bản trên địa bàn xã đều đã được đầu tư xây dựng công trình nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Nước dẫn đến tận từng hộ gia đình đã thay thế cho những can nhựa, đường ống tạm bợ ngày trước, mang lại sự thay đổi rõ rệt trong sinh hoạt hằng ngày và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân nơi đây.

Công trình cấp nước liên bản Mờn được xây dựng và đưa vào sử dụng từ cuối năm 2023, trị giá 6 tỷ đồng, đảm bảo cung cấp nước cho gần 400 hộ dân 2 bản Mờn 1, Mờn 2 và khu vực trung tâm xã. Bà Hà Thị Đức, bản Mờn 1, xã Chiềng Lương, chia sẻ: Trước đây, chưa có công trình nước, gia đình tôi và nhiều hộ dân trong bản phải sử dụng nước dẫn từ mó về, về mùa khô thì thiếu nước, mưa lũ chất lượng nguồn nước không đảm bảo. Từ ngày sử dụng nước từ công trình, tôi yên tâm hơn, nước được lọc kỹ trước khi cấp đến để người dân sử dụng.

Trao đổi về việc quản lý, vận hành công trình, ông Hoàng Hữu Phong, Chủ tịch UBND xã, cho biết: Xã đã chỉ đạo các bản được hưởng lợi từ công trình tuyên truyền, hướng dẫn nhân dân nâng cao ý thức bảo vệ nguồn nước. Cụ thể, các bản đã thực hiện rào, chắn xung quanh khu vực mó nước được sử dụng làm đầu vào cho trạm xử lý nước, bảo vệ rừng đầu nguồn, sử dụng nước tiết kiệm. Đồng thời, xây dựng các bể chứa vỏ bao thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng tại nương để người dân tự giác thu gom, tránh vứt bừa bãi gây ảnh hưởng đến nguồn nước. 

Toàn tỉnh hiện có 1.840 công trình cấp nước tập trung nông thôn, tỷ lệ hộ nông thôn sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 96,7%, trong đó nước sạch đạt 40,6%. Có 27 công trình giao cho Trung tâm Nước và Quan trắc môi trường; còn lại giao UBND các xã quản lý, khai thác vận hành. Tỉnh tập trung tuyên truyền, hướng dẫn người dân xử lý và trữ nước hợp vệ sinh tại hộ gia đình. Ở khu vực đặc biệt khó khăn về khí hậu, hạ tầng và nguồn nước, hỗ trợ người dân áp dụng các giải pháp phù hợp với địa phương, như cải thiện trữ nước, sử dụng các thiết bị lọc đơn giản đảm bảo vệ sinh và cách thu hứng, xử lý, trữ nước mưa dùng cho sinh hoạt. Ưu tiên đầu tư nâng cấp, sửa chữa và xây mới công trình cấp nước sinh hoạt tập trung nông thôn ở vùng khó khăn nhằm đảm bảo tiếp cận nước sạch nhanh chóng và hiệu quả, đảm bảo công bằng và không để ai bị bỏ lại phía sau. Về lâu dài, tỉnh đã ban hành kế hoạch cấp nước an toàn, nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ, hiện đại hóa công nghệ xử lý, đồng thời bảo vệ các công trình, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Bà Lê Thị Thu Hằng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, cho biết: Bên cạnh nguồn lực từ ngân sách Nhà nước, tỉnh kêu gọi đầu tư từ doanh nghiệp, các tổ chức quốc tế, đẩy mạnh xã hội hóa và tăng cường vai trò của cộng đồng trong quản lý, vận hành công trình cấp nước. Đây là giải pháp quan trọng để tạo nền tảng phát triển bền vững, từng bước thực hiện hóa mục tiêu “nước sạch vì một nông thôn xanh, bền vững".

Trung tâm Nước và Quan trắc môi trường được UBND tỉnh giao quản lý tài sản, khai thác vận hành 27 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung nông thôn cho hơn 23.000 hộ dân; việc quản lý, duy tu bảo dưỡng được đơn vị chú trọng, đảm bảo cung cấp nước sinh hoạt ổn định, chất lượng cho người dân. Ông Trần Văn Hải, Phó Giám đốc Trung tâm, chia sẻ: Trung tâm bố trí mỗi công trình từ 1-3 công nhân vận hành chính trở lên, tùy quy mô công trình hoặc có thể ký hợp đồng công việc với doanh nghiệp, HTX để quản lý công trình. Tại các công trình, đã thành lập các tổ vận hành, phân công ca trực, sổ ghi nhật ký vận hành, theo dõi, sửa chữa, bảo dưỡng; thường xuyên kiểm tra hoạt động của hệ thống, kịp thời phát hiện sự cố và sửa chữa, khắc phục, đảm bảo phục vụ nước sinh hoạt cho nhân dân. Năm 2024, doanh thu từ 27 công trình cấp nước đã nộp vào ngân sách Nhà nước gần 800 triệu đồng.

Đảm bảo người dân nông thôn được tiếp cận nguồn nước sạch là một trong những nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu của tỉnh Sơn La trong trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới xây dựng nông thôn xanh, bền vững. Tỉnh tiếp tục chỉ đạo các đơn vị quản lý nâng cao công tác vận hành, khai thác các công trình; khảo sát, đề xuất tiếp tục xây dựng các công trình nước sạch tại các xã, bản vùng sâu, vùng xa. Đồng thời, tăng cường thông tin, truyền thông, giáo dục, vận động làm thay đổi nhận thức và hành vi liên quan đến việc bảo vệ, sử dụng tiết kiệm nguồn nước sạch, bảo vệ môi trường và các công trình cấp nước.

Nguồn: Báo Sơn La