Quảng Ngãi: Nền tảng xây dựng nông thôn văn minh

Nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ cộng đồng, chất lượng cuộc sống người dân. Đây cũng là một trong những nội dung quan trọng trong xây dựng nông thôn mới (NTM), góp phần xây dựng nông thôn văn minh.

Theo đánh giá của Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT), nước sạch và môi trường sạch không chỉ là nhu cầu thiết yếu của đời sống, mà còn là góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân nông thôn.

Giám  đốc Sở NN&MT Hồ Trọng Phương cho rằng, phần lớn hoạt động sản xuất nông nghiệp, nhất là trồng trọt, chăn nuôi đều gắn chặt với tài nguyên nước và môi trường. Do đó, bảo đảm cung cấp nước sạch và cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường ở khu vực nông thôn là một trong những vấn đề cấp thiết, nhất là trong bối cảnh phát triển kinh tế xanh, sạch, tuần hoàn gắn với xây dựng NTM văn minh.

Một khi môi trường nông thôn sạch sẽ, nguồn nước không bị ô nhiễm, rác thải sinh hoạt và chất thải nông nghiệp được thu gom xử lý đúng quy định thì chất lượng cuộc sống người dân mới được nâng lên, sản xuất nông nghiệp đảm bảo an toàn. Đây cũng là điều kiện để nâng chất lượng NTM, hướng đến NTM văn minh, xanh - sạch - đẹp.

Hiện nay, bình quân mỗi ngày, toàn tỉnh thu gom 1.130 tấn chất thải rắn sinh hoạt, trong đó xử lý 910 tấn... Đối với nước sạch, đến nay, có trên 99,9% hộ dân trên địa bàn tỉnh sử dụng nước hợp vệ sinh, trên 65% hộ được sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn; hơn 99,6% hộ nghèo sử dụng nước hợp vệ sinh; cấp nước sinh hoạt đạt chuẩn bình quân 141 lít/người/ngày đêm... Qua đó, góp phần vào kết quả thực hiện chương trình xây dựng NTM của tỉnh, với 45 xã được công nhận đạt tiêu chuẩn NTM, NTM nâng cao.

Tuy nhiên, công tác nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn vẫn đang bộc lộ những hạn chế, bất cập, nhất là tỷ lệ số hộ sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn từ công trình cấp nước tập trung còn thấp. Nguyên nhân là do nhiều công trình nước sạch hoạt động kém hiệu quả, không bền vững do chưa được thường xuyên bảo dưỡng, sửa chưa.

Thống kê của Sở NN&MT, tỷ lệ công trình cấp nước tập trung có tổ chức quản lý khai thác hoạt động bền vững chỉ gần 3,6%. Trong khi đó, Kế hoạch thực hiện Chiến lược quốc gia cấp nước sạch và vệ sinh nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 trên địa bàn tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030 có 85% dân số nông thôn được sử dụng nước sạch đạt chất lượng theo quy chuẩn; 100% hộ gia đình nông thôn, trường học, trạm y tế có nhà tiêu hợp vệ sinh đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn; 25% điểm dân cư nông thôn tập trung có hệ thống thu gom nước thải sinh hoạt; 15% nước thải sinh hoạt được xử lý.

Đến năm 2045 phấn đấu có 100% người dân nông thôn được sử dụng nước sạch và vệ sinh an toàn, bền vững; 50% điểm dân cư nông thôn tập trung có hệ thống thu gom nước thải sinh hoạt; 30% nước thải sinh hoạt được xử lý...

Để thực hiện có hiệu quả mục tiêu trên, các địa phương kiến nghị tỉnh cần hoàn thiện cơ chế, chính sách, đầu tư phát triển hạ tầng nông thôn, trong đó có việc xây dựng một số nhà máy cấp nước liên xã hoặc khu vực. Đầu tư hệ thống đường ống cấp nước phục vụ cho các hộ dân khu vực đông dân cư dọc theo các trục đường liên xã, đảm bảo tiêu chí nước sạch tập trung cho các xã NTM, NTM nâng cao.

Chủ tịch UBND xã Bình Sơn Võ Thị Hiền đề xuất, cần huy động nguồn lực đầu tư, cấp nước an toàn hộ gia đình tại các khu vực không có khả năng tiếp cận công trình cấp nước tập trung, hoặc công trình cấp nước tập trung không hiệu quả. Đồng thời, ứng dụng công nghệ số trong quản lý, giám sát và vận hành hệ thống cấp nước nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư, bảo đảm công bằng trong tiếp cận nước sạch và bảo vệ tài nguyên nước.

Qua đó góp phần nâng cao chất lượng sống người dân nông thôn, góp phần hiện thực hóa mục tiêu “NTM thông minh - nông thôn đáng sống” trong giai đoạn tới.

Nguồn: Báo Quảng Ngãi